Artificial Intelligence: vriend of vijand?

Welkom in het tijdperk waarin AI heer en meester is, en als je nog niet hebt gehoord van deze revolutie, dan heb je de afgelopen jaren waarschijnlijk onder een rots geleefd.

Maar geen zorgen, zelfs voor de rotsbewoners onder ons, is het nooit te laat om aan boord te springen van de AI-trein die onze wereld op zijn kop zet.

AI is tegenwoordig overal om ons heen, als een onzichtbare metgezel die onze levens beïnvloedt op manieren die we ons vroeger alleen in sciencefiction voorstelden. Van het genezen van ziekten tot het beheren van je financiën, van het verbeteren van onderwijs tot het optimaliseren van transport. AI is de superheld die multitasken tot een kunst verheven heeft.

Maar zoals met alle grote krachten, komen er ook grote verantwoordelijkheden en moeilijke vragen. Wat is de schaduwzijde van deze technologische wervelwind? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat AI onze bondgenoot blijft en geen vijand wordt?

In dit blog duiken we in de fascinerende wereld van AI, van zijn positieve invloed op diverse sectoren tot de donkere kant ervan. Wij bij ihomer zijn er in ieder geval van overtuigd dat AI veel meer is dan alleen een paar slimme algoritmen. Het is de toekomst, en ja, ook onze vriend.

Photo by Barbara Zandoval on Unsplash

Recap: AI in het kort

Artificial Intelligence, meestal afgekort tot AI, is in wezen een technologie waarmee machines taken kunnen uitvoeren die normaal gesproken menselijke intelligentie vereisen, zoals leren, redeneren, problemen oplossen, perceptie en taal. AI-toepassingen zijn overal om ons heen. Van de algoritmen die onze socialmedia-feeds bepalen tot aan geavanceerde systemen die worden gebruikt in de eerder genoemde sectoren.

AI is gebouwd op algoritmen en technologieën waarmee het kan leren en zich aanpassen. Een voorbeeld van zo’n technologie is Machine Learning (ML), die machines aan de hand van data patronen leert herkennen en op basis hiervan voorspellingen kan maken of beslissingen kan nemen.

De impact van AI op organisaties

AI verandert drastisch hoe organisaties functioneren en draagt bij aan substantiële verbeteringen in efficiëntie, productiviteit en accuraatheid. AI-gedreven automatisering kan helpen bij het verminderen van handmatige, repetitieve taken, waardoor jouw werknemers zich kunnen richten op complexere en creatieve taken. Dit kan op de lange termijn geld besparen.

Doordat AI grote hoeveelheden data kan analyseren, kan het bepaalde trends herkennen en daardoor weloverwogen beslissingen nemen voor jouw organisatie. Daarnaast kan AI niet alleen worden ingezet voor het personaliseren van klantenservice (zoals de chatbot van Bol.com), maar ook voor ‘recommender systems’ die op basis van eerder bezochte pagina’s producten aan jouw klanten kunnen aanraden.

AI blinkt ook uit in risicomanagement. Door historische data te analyseren kunnen risico’s en potentiële problemen voorkomen worden. Ook binnen de supplychain kan AI van waarde zijn door de consumentenvraag te voorspellen, bezorgroutes te optimaliseren en de voorraad in de gaten te houden. Ten slotte lopen organisaties die gebruik maken van AI ook voor op haar concurrentie door het leveren van betere diensten, het maken van beter onderbouwde beslissingen en door efficiënter te werk te gaan.

AI-toepassingen binnen ihomer: Bisbrick

Bisbrick is een low-code platform dat binnen ihomer is ontwikkeld waarmee je allerlei applicaties kunt bouwen. Met Bisbrick kunnen organisaties snel online interacties bouwen om hun bedrijfs-, marketing- en salesprocessen te ondersteunen.

Bouwen met Bisbrick doe je in een digitale Toolkit, die uit “bricks” (bouwblokken) bestaat, die ingezet kunnen worden voor het opbouwen van je eigen applicaties, websites of campagnes.

Bisbrick bouwt op dit moment de AI-integratie in twee Bricks, namelijk de Translationd Manager en de Content Manager. Hiermee kan web content automatisch in verschillende vormen en talen geschreven worden, zodat het voor bijvoorbeeld zowel een ziekenhuismedewerker als een IT’er te begrijpen is. En dus zonder dat de daadwerkelijke boodschap van de content verloren gaat.

Bisbrick heeft op meer fronten AI al geïntegreerd. Bijvoorbeeld als hulp bij het maken van complexe data-queries. En daar houdt het niet op. ihomer ziet voor Bisbrick nog tal van kansen om met AI het leven van Bisbrick-gebruikers eenvoudiger te maken en het platform nog krachtiger te maken.

Schaduwkanten

Helaas neemt de opkomst van AI ook risico’s met zich mee. Hieronder volgt een drietal schaduwkanten op het gebied van AI waar we als maatschappij voor uit moeten kijken en wat we eraan kunnen doen om de risico’s te minimaliseren of zelfs compleet te voorkomen.

1. Werkloosheid: Met de toenemende angst dat automatisering en AI zullen leiden tot meer werkloosheid, ontstaan er steeds meer vragen met betrekking tot welke banen in de toekomst door AI worden vervangen. De meningen van experts lopen hierover uiteen; van optimistisch tot pessimistisch. In het artikel “Every study we could find on what automation will do to jobs, in one chart” is een interessante tabel te zien waarin meerdere experts hun voorspellingen doen met betrekking tot hoeveel banen er verdwijnen en hoeveel nieuwe banen er ontstaan met de komst van AI. ihomer is ervan overtuigd dat er door AI op lange termijn juist méér banen ontstaan. Net als bij alle technologische doorbraken in het verleden, zal AI de deuren openen naar een volledig nieuwe industrie met nieuwe baankansen, zoals werkzaamheden voor AI-onderhoudswerkers wiens verantwoordelijkheid het is om te zorgen dat algoritmen voldoen aan de privacywetgeving en overige ethische en morele kwesties. We denken ook eerder aan “job transformation” in plaats van “job elimination”; denk aan vrachtwagenchauffeurs die overgaan op zelfrijdende voertuigen. De rol van de chauffeur zal veranderen, maar draagt nog steeds de verantwoordelijkheid voor menselijk toezicht en het onderhoud.
2. Biased en discriminerende algoritmen: Bias (vooringenomenheid) is niet enkel een sociaal en cultureel probleem; ook binnen de techniek is dit terug te vinden. In 2018 is een artikel gepubliceerd waaruit bleek dat een AI-recruitingtool van Amazon een sterke bias had richting mannen ten opzichte van vrouwen. Het ontstaan van dit soort biases komt meestal voort uit ongebalanceerde trainingsdata. Bijvoorbeeld: wanneer gezichtsherkenningssoftware voornamelijk getraind is op afbeeldingen van blanke mensen, zal het algoritme minder goed zijn in het herkennen van donkergekleurde mensen. In theorie is dit makkelijk te voorkomen door een gebalanceerde dataset te creëren die bestaat uit een goede balans in huidskleur, etniciteit en overige gezichtskenmerken.
3. Privacy: Privacy in AI is een complex en veelzijdig probleem. AI-systemen zijn vaak afhankelijk van grote aantallen data, waaronder soms gevoelige persoonsgegevens. Als deze data niet goed beveiligd is, kan dit tot potentiële datalekken leiden waarbij de data op straat komen te liggen. Ook gezichtsherkenning kan leiden tot ongewenste surveillance en monitoring in het geval dat de individu hier niet van op de hoogte is of hiervoor geen toestemming heeft gegeven. Er zijn meerdere strategieën en technieken die een bijdrage kunnen leveren aan het waarborgen van data privacy. Allereerst is data-anonimisering van uiterst belang. Het gaat hier dan vooral om namen, adressen, BSN’s en alle andere data die gebruikt kan worden om mensen mee te identificeren. Data-minimalisatie kan ook helpen door alleen data te verzamelen en op te slaan die nodig is voor een AI-systeem om te kunnen functioneren. Dit vermindert de potentiële schade in het geval van een datalek. Het is natuurlijk ook enorm belangrijk om volledig transparant te zijn met je gebruikers over welke gegevens van hen verzameld worden. Ten slotte dien je als organisatie ook te voldoen aan wetten rond databescherming. In Europa geldt bijvoorbeeld de General Data Protection Regulation (GDPR).

Het vinden van een middenweg

Het antwoord op de vraag of AI onze vriend of vijand is, ligt ergens in het midden. In zekere zin is AI onze “frenemy”; de uiteindelijke impact is afhankelijk van hoe wij als samenleving met haar evolutie omgaan. Onze grootste uitdaging ligt in het implementeren van een beleid waarbij we de voordelen van AI kunnen maximaliseren en tegelijkertijd de onderliggende risico’s kunnen minimaliseren. Zo is het van groot belang om gegevensbescherming te waarborgen en de eventuele ethische aspecten van AI-toepassingen te onderzoeken.

Innovatie is altijd al een tweesnijdend zwaard geweest. Neem als voorbeeld de opkomst van het internet sinds de jaren 90. Het heeft gezorgd voor een ondenkbare verandering in hoe we werken en communiceren, en het is inmiddels niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Tegelijkertijd heeft het internet ook nieuwe risico’s met zich meegebracht omtrent data privacy, misinformatie en cybersecurity.

AI is niet anders. Het is belangrijk om te onthouden dat de “vijand of vriend”-status niet ligt bij de technologie zelf, maar in onze eigen handen. Uiteindelijk kan AI net zo goed of schadelijk zijn als we zelf toestaan.

Bij ihomer zijn we ervan overtuigd dat, mits de nodige voorzichtigheid wordt genomen, AI onze vriend is, en we het moeten zien als hulpmiddel dat ons dagelijks leven vergemakkelijkt en organisaties kan stimuleren.